Bizyt' richka nevelychka,
A na tiy richci stoyit' kaplychka,
Nedaleko vid kaplychky boza cerkva,
Svyata, stara, blahostyvaya;
A pry tiy cerkvi pip z popadeyu,
U popa boroda velyka y syvaya,
A popadya moloda shche ta hladkaya.
Zyv buv Kyryk, bidnyi cholovichok,
Bula v noho bidna zinka,
Buly y dity nevelychki.
Ot pryishov chas, znyvova hodyna,
Pomerla u bidnoho Kyryka malenka dytyna.
Pishov bidnyi Kyryk do popa:
– Dobrodiyu, dobrodiyu,
Chy ne mohly by moyeyi dytyny pochovaty?
Shcho vy schochete za pochorony vzyaty? –
Pip radyi, radesenkyi,
Tryase borodoyu, rozmachuye rukoyu:
Shcho z,– kaze,– tvoyu dytynu mozna chovaty,
Ale ne bahato z bidnych lyudey dbaty,
A desyat' karbovanciv taky treba vzyaty!
Shcho treba, to treba, ne mov meni ni slova,
Bo v mene z toboyu korotkaya mova.–
Kyryk kaze:
– Dobrodiyu, dobrodiyu,
Ya ne mozu stilky daty,
De vze meni, bidnomu Kyryku, stilky vzyaty? –
Pip yak tupnuv nohoyu,
Yak motnuv holovoyu,
Yak potryas borodoyu,
Yak zakrychyt',
Yak zavereshchyt':
– Shche takych lyudey ne bulo i ne bude,
Koly vyprodaly taki bidni lyude! –
Zaplakav bidnyi Kyryk ta y pishov do pana
Ta y skarzyt'sya panu:
– Ne choche pip moyeyi dytyny chovaty,
Choche z mene, bidnoho Kyryka, desyat' rubliv uzyaty.–
Pan yomu i kaze:
– Ya tobi v tom, Kyryche, bidnyi choloviche, ne poradzu,
Ya tobi os' shcho skazu:
Idy ty do sela, dostan zastupa y lopaty
Ta idy sam na svoyu dytynu yamu kopaty.–
Posluchavsya bidnyi Kyryk pana,
Pishov vin dodomu,
Stav na kolina, pomolyvsya Bohu.
Az pryishov do noho bozyi starec':
– Kyryche, bidnyi choloviche, idy ty do sela,
Dostan zastupa y lopaty
Ta idy sam na svoyu dytynu yamu kopaty,
Ta ne kopay na nyzu, a kopay na horbu,
Nechay bahatshiyi kopayut' na nyzu.–
Vzyav Kyryk zastupa y lopaty
Ta stav sam na svoyu dytynu yamu kopaty,
Ta ne kopaye na nyzu, a kopaye naverchu,
Yak kazav yomu bozyi starec'.
Stav bidnyi Kyryk na horbu kopaty,
Stav do noho kotel z hroshyma vyrynaty.
Nabrav bidnyi Kyryk hroshey do kysheni.
Pishov nazad do pana, a vid pana do popa...
Pip radyi-radesenkyi:
– Shcho z,– kaze,– ne bahato z bidnych lyudey dbaty,
A desyat' karbovanciv treba vzyaty.–
Bidnyi Kyryk dovho ne vozyvsya,
Dav desyat' karbovanciv ta y zovsim rozplatyvsya.
Pip hroshi zabrav i starostu zazvav,
Kazav na dzvonyci na zbir podzvonyty,
Z radistyu, z veselistyu Kyrykovu dytynu pochoronyty.
Zazvav bidnyi Kyryk popa do chaty,
Stav yoho dobre chastuvaty,
Stav med i vyno davaty.
Dyvuyet'sya pip, yak ce tak stalosya,
U bidnoho cholovika stilky hroshey nabralosya.
A popadya navit' ochi vytrishchyla,
Vse do popa prystaye, pokoyu ne daye:
– Dobrodiyu, dobrodiyu, chy ne mohly b vy
Bidnoho Kyryka do spovidi pryinyaty
Ta na duchu yoho dobre rozpytaty,
De b vin mih stilky hroshey dostaty,
Chy ne mih by vin pro tiyi hroshi pryznatysya? –
Poslav pip starostu, shchob Kyryku nakazaty,
Shcho pip yoho choche u vsich hrichach spovidaty.
Pryishov starosta do Kyryka, bidnoho cholovika,
Ta y kaze:
– Ey ty, Kyryche, bidnyi choloviche,
Idy-no ty do cerkvy, chutenko spovidaysya
Ta v tych hroshach harnenko pryznaysya.
Chy chochesh, chy ne chochesh, a musysh ty-taky spovidatys',
Musysh v tych hroshach pryznatys'.–
Ot pishov Kyryk, bidnyi cholovik,
V cerkvi u popa dovho-taky spovidavsya,
A v tych hroshach niyak ne pryznavsya.
Popadya ne znaye, shcho dumaty, shcho y hadaty,
Ne znaye, yak tiyi hroshi ot Kyryka odnyaty.
Dumala, dumala-taky chymalo,
A vreshti-taky nahadala:
– Dobrodiyu, dobrodiyu, ye u nas sucha shkira,
Posluchay-no mene harnenko,
Ta zroby, shcho tobi skazu, chutenko.
Viz'my-no ty v tu shkiru vberysya
Ta do bidnoho Kyryka po hroshi pokrutysya.
Yak pobachyt', tak bidnyi Kyryk zlyakayet'sya
I v tych hroshach napevne pryznayet'sya.–
Ot vzyala popadya tu shkiru namochyla,
Pishla na selo dostavaty dratvy y shyla.
Dostala dratvy y shyla
Da v tu shkiru yoho i zashyla.
Zashyla popu ruky y nohy,
Prystavyla na holovu dyyavols'ki rohy.
Stav pip stukotity, hryukotity,
Stav vnochi do bidnoho Kyryka pidchodyty:
Hey, Kyryche, davay hroshi, bo budu svit palyty,
Bo yak ne viddasy, to budesh na ohni v pekli hority,
Stanut' tebe chorty takamy draty,
Stanut' tebe byty y katuvaty...–
I stukotyt', i hryukotyt',
I motaye rohamy,
I tupaye nohamy,
Shche y tryase borodoyu.
Zobachyv Kyryk i zovsim zlyakavsya:
"Ot pryishla teper do mene lychaya hodyna,
Shcho ya budu teper robyty z tymy hroshyma...
I chomu ya popu na spovidi ne pryznavsya...
Teper by ya z takoyu bidoyu ne znavsya..."
Vzyav Kyryk kotel iz hroshyma
Ta yak tarachnuv dveryma!
– A nechay ze tebe,– kaze,– viz'me lycha hodyna
Ta z tvoyimy dyyavols'kymy hroshyma!
Idy ty od mene, v chomu pryishov,
Derzy v rukach, yak znayshov,
Ne polozy nide, yak uzyav,
Nosy tak, yak pryinyav,
I shchob ze tebe chort uzyav! –
Vzyav pip kotel i dodomu podrav,
Radesenkyi, shcho Kyryk svoyi hroshi viddav.
Stav pip hroshi pani viddavaty,
Az staly hroshi do ruk prystavaty.
Stala popadya shkiru poroty,
Stav pip krychaty, vereshchaty –
Ne mozna niyak shkiry vidnyaty.
Trapylasya z popom bida malaya,
Bida malaya i prostaya:
Prystala yomu shkira do sala.
Ot pochaly pys'ma-lysty po svitu rozsylaty,
Chy ne znaydet'sya chasom chto-nebud' na sviti,
Shchob tuyu samuyu shkiru z popa znyaty.
Staly pys'ma-lysty nazad povertaty,
Nichto ne moze tiyeyi shkiry znyaty.
A Kyryk i kaze:
– Ya mozu tuyu shkiru z popa znyaty,
Vono pershe treba meni nazad hroshi viddaty.–
Yak znyav Kyryk shkiru i hroshi vzyav,
Hop zakrychav shche y zubamy zaskrehotav.
Shkoda yomu tych hroshey, ale nema shcho robyty,
Krashche hroshi viddaty, niz z rohamy chodyty.